De aanwezigheid van het coronavirus levert bij veel werkgevers vragen op. Mag een werknemer uit angst voor besmetting weigeren om op het werk te komen? Moét je thuiswerken toestaan en kun je een medewerker verbieden om op vakantie te gaan? HRM-Friesland zette de belangrijkste vragen én antwoorden voor je op een rij.
Moet ik voorzorgsmaatregelen nemen om besmetting met het coronavirus te voorkomen?
‘Als werkgever heb je de plicht om zoveel mogelijk te voorkomen dat werknemers ziek worden of gewond raken door of vanwege het werk. Lopen jouw werknemers door het werk risico om besmet te raken met het coronavirus? Dan is het aan jou om al het mogelijke te doen om besmetting te voorkomen. Raakt een werknemer besmet en heb je werknemers niet aantoonbaar optimaal beschermd? Dat kan dit financiële consequenties hebben als het gaat om de aansprakelijkheid.’
Welke maatregelen kan ik nemen?
Als werkgever heb je het recht om redelijke instructies te geven aan je werknemers. Je kunt werknemers bijvoorbeeld stimuleren om hun handen te wassen, geen handen te schudden, beschermingsmiddelen te gebruiken of om zoveel mogelijk thuis te werken. Het RIVM heeft richtlijnen gepubliceerd [www.rivm.nl/coronavirus/covid-19] om verspreiding van het coronavirus te voorkomen.
Een werknemer is bang voor besmetting, mag hij thuisblijven?
Wanneer de angst voor besmetting gerechtvaardigd is, mag een werknemer thuisblijven. Bijvoorbeeld wanneer iemand terugkeert uit een risicogebied. Of wanneer een werknemer door z’n gezondheidssituatie kwetsbaar is. Als werkgever kun je met je werknemer overleggen over thuisblijven en eventueel thuiswerken. Er zijn ook voorbeelden van werknemers die niet op het werk willen komen omdat ze bang zijn door klanten of collega’s te worden besmet. Als er geen reden is om bang te zijn, probeer deze angst dan weg te nemen. Komt werknemer tóch niet opdagen zonder jouw instemming? Dan geldt dit als werkweigering en kun je de loonbetaling stopzetten.’
Stel dat scholen de deuren sluiten en een werknemer niet kan werken omdat er geen oppas beschikbaar is. Heeft de werknemer dan recht op doorbetaling?
Wanneer scholen de deuren sluiten, kan er sprake zijn van een noodsituatie. Een werknemer heeft in dat geval recht op calamiteitenverlof of kortdurend verzuimverlof. Als werkgever mag je in deze situatie een redelijk verzoek voor kortdurend verzuimverlof niet weigeren. Check altijd de cao op eventuele aanspraken over calamiteiten- en kortdurend verzuimverlof.
Heeft een werknemer die in quarantaine moet recht op doorbetaling van loon?
Wanneer een werknemer overheidsmaatregelen moet opvolgen en hierdoor geen werk kan verrichten, valt dat buiten zijn risicosfeer. Een werknemer die in quarantaine moet, heeft dus recht op loondoorbetaling.
Hoe zit dat met thuiswerken?
Als het risico op besmetting op de werkplek groter is dan thuis én thuiswerken geen nadelige consequenties heeft voor de bedrijfsvoering, kun je besluiten dat werknemers thuis mogen werken. Als thuiswerken nauwelijks een optie is, dan wordt van jou verwacht dat je maximale voorzorgsmaatregelen treft om besmetting op het werk te voorkomen. Moet een werknemer in quarantaine wegens een besmette huisgenoot, maar is hij zelf niet ziek én heeft hij de faciliteiten om thuis te werken? Dan is je werknemer verplicht om thuis te werken.
Mag een werknemer weigeren om thuis te werken?
Heeft een werknemer een goede reden om niet thuis te kunnen werken? Dan moeten jullie samen een belangenafweging maken. Wegen de redenen van de werknemer om niet thuis te werken zwaarder dan jouw redenen om een werknemer wél thuis te laten werken…? Uiteraard kun je oplossingen aanbieden om aan iemands’ bezwaren tegemoet te komen.
Ik heb door het coronavirus tijdelijk onvoldoende werk: kan ik werktijdverkorting aanvragen?
Ja, dat kan. Het Ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) biedt bedrijven die door het coronavirus tijdelijk onvoldoende werk hebben voor (al) hun werknemers, de mogelijkheid om werktijdverkorting aan te vragen. Werktijdver-korting betekent dat werknemers voor wie tijdelijk geen of minder werk is wel in dienst blijven, maar over niet-gewerkte uren een WW-uitkering krijgen. Werktijdverkorting kan alleen als de oorzaak van de werkvermindering niet tot het normale bedrijfsrisico behoort en je een vergunning (UWV) hebt om werktijdverkorting toe te passen.
Een werknemer gaat op zakenreis, kan deze reis doorgaan?
Als het om zakenreizen gaat, moet je je als werkgever houden aan de reisadviezen van het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Reist een werknemer af naar een risicogebied? Overweeg dan in overleg of deze reis noodzakelijk is. Een werknemer kan weigeren om naar een risicogebied te reizen als de lokale arbeidsomstandigheden niet voldoen aan de gezondheidseisen.
Mag ik een werknemer verbieden om naar besmet gebied op vakantie te gaan?
Als het Ministerie van Buitenlandse Zaken adviseert om niet te reizen naar een
besmet gebied, dan kun je van jouw werknemer verlangen dat hij privé die reis niet
maakt. Hoewel je een goedgekeurde vakantieaanvraag niet zomaar mag intrekken, mag je dit wel in uitzonderlijke situaties doen. Bijvoorbeeld bij een zwaarwegend bedrijfsbelang. In dit geval is het jouw belang dat de werknemer niet besmet raakt zodat hij bij terugkomst niet het hele bedrijf kan besmetten.
Staat jouw vraag niet in dit rijtje? Of heb je ondersteuning nodig bij een lastige corona-kwestie?
Neem gerust contact op met één van onze HR-adviseurs.